Xung quanh ta, với biết
bao vấn đề - con người trở nên bận rộn với công việc, gia đình và học tập… Có
đôi lúc ta trở nên băn khoăn, căng thẳng hay nặng nề hơn là cảm giác buồn, tuyệt
vọng, cảm thấy chán nản với cuộc sống mệt mỏi và thu rút mình lại. Đó là khi ta
có nguy cơ rơi vào khủng hoảng !Trong thời gian được học
tập và luyện rèn nơi giảng đường đại học, tôi và những người bạn của mình đã có
đôi lần chuyện trò, chia sẽ. Có lẽ đối với chúng tôi, những người sinh viên xa
nhà cần lắm những động viên an ủi mỗi khi khó khăn, khi vấp ngã…cần lắm một
vòng tay nâng đỡ ! Suốt quá trình ấy có biết bao điều thú vị, tôi đã có cơ hội
để gặp trò chuyện với nhiều người từ những người bạn nơi giảng đường đại học,
các em học sinh trung học cơ sở, trung học phổ thông… nhiều lúc tôi cảm thấy
mình không đủ sức để giúp gì cho họ. Có lẽ, đó là lần đầu tiên khi tôi tiếp xúc
với một em học sinh trung học phổ thông đang chìm ngập trong cảm giác đau buồn
vì người mẹ mà em yêu thương và kính trọng nhất đã rời khỏi em vĩnh viễn, ba
thì tuổi đã cao và nghiện rượu vì vậy mà tất cả công việc gia đình biết bao bộn
bề lo toan, từ cái ăn cái mặc cho đến
chi phí sinh hoạt tất cả đều đè nặng trên đôi vai một cô gái như em ! Có lúc
tôi bắt gặp một nam thanh niên đang cố che đậy cảm giác trống rỗng, chênh vênh
và tuyệt vọng khi lần đầu tiên tìm thấy tình yêu chân thành nhất cũng là lúc phải
xa rời người mình yêu mãi mãi vì tai nạn giao thông ác nghiệt! Động viên và nâng đỡ là tất cả những gì tôi
có thể làm để giúp đỡ cho một nam sinh viên khi đón nhận tin buồn rằng em mình
đã qua đời vì căn bệnh tiểu đường di căn quái ác, hay sự vấp ngã trong tình cảm
của một bạn nữ vừa kết thúc chuyện tình kéo dài 3 năm trong nước mắt chỉ vì gia
đình người yêu không chấp nhận và chính cô cũng đã mất đi mầm sống vừa mới tượng
hình trong bụng mẹ…Những trường hợp trên cũng không phải là quá nhiều cũng
không phải là xa lạ mà tôi đã gặp vài trường hợp như thế. Tất cả đều có chung một
vấn đề là họ đang bị nhấn chìm bởi những con sóng mang tên “trầm cảm”. Khi tiếp
xúc, tôi không thể giúp gì nhiều ngoài việc lắng nghe, an ủi động viên…chính những
lúc đó tôi chợt nhận ra mình bối rối với việc tự hỏi mình “mình sẽ làm gì cho họ
?”, hay đúng hơn là tôi không biết nên làm như thế nào, làm sao để giúp họ cải
thiện tinh thần và xóa bỏ đi những lời nói đầy sáo rỗng…
Dường như, chính những
hoàn cảnh này như một động lực thúc đẩy tôi bắt đầu bước vào tìm hiểu về trầm cảm,
về ứng dụng của việc tiếp cận kỹ thuật liệu pháp hành vi trong tiến trình nâng
đỡ trên những trường hợp trầm cảm, hướng đến việc nghiên cứu chuyên sâu hơn. Và
tôi đã quyết định chọn đề tài này là đề tài tốt nghiệp của bản thân mình.
Trầm
cảm là giai đoạn mà bất kỳ cá nhân nào cũng có thể trải qua, đối mặt với nó qua
quá trình sống và sinh hoạt. Vượt qua giai đoạn trầm cảm để rồi con người lại mạnh
mẽ đương đầu với những thử thách từ cuộc sống...Tất cả chúng ta đều đôi khi thấy buồn hay
u ám trong phút chốc, và cũng là một điều rất đỗi bình thường khi bạn đau khổ
trước một vấn đề buồn bực
nào đó, chẳng hạn như mất mát người thân trong gia đình, mất việc, hay li dị…
Với hầu hết mọi người, cảm giác buồn bã và chán nản giảm dần theo thời gian.
Tuy nhiên, nếu những cảm giác kéo dài trên 2 tuần và bắt đầu cản trở và gây ảnh
hưởng đến đời sống thường nhật, có thể điều gì đó nghiêm trọng hơn cảm giác
chán đời thông thường đã xảy ra. Đó là dấu hiệu của bệnh trầm cảm.
Người trầm cảm có thể thấy tuyệt vọng, vô
dụng và tự đổ lỗi cho mình về những cảm giác này. Họ có thể suy sụp tinh thần,
không tham gia vào những hoạt động thường ngày nữa, rút lui khỏi gia đình
và bè bạn, thậm chí có người còn nghĩ đến cái chết hay tự sát.
Trầm cảm (depression) là
một bệnh lý rối loạn về tâm trạng, hay còn gọi là rối loạn khí sắc (mood
disorder), mà trong đó người bệnh trở nên giảm thiểu khả năng hoạt động về
tinh thần, cảm xúc buồn bã, có cái nhìn tiêu cực về bản thân, về thế giới xung
quanh và về tương lai... Trong trạng thái trầm cảm, người bệnh thường hay đánh
giá thấp về bản thân, cảm thấy mình có lỗi, buồn khổ, giảm giá trị, mất hứng
thú đối với cuộc sống, và mơ hồ về tương lai. Đây là một trong những rối loạn
tâm thần thường gặp, làm giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh và cả gia
đình của họ. Trầm cảm cũng là một trong số những nguyên nhân dẫn đến những ý
nghĩ và hành vi tự sát.
Vậy triệu chứng lâm sàng và tiêu chuẩn chẩn đoán như thế nào ? Theo ICD 10 thì các Tiêu chuẩn chẩn đoán trầm cảm bao gồm:
-
Có 3 triệu
chứng chủ yếu là :
+ Khí sắc trầm
+ Mất mọi quan tâm và thích thú
+ Giảm năng lượng dẫn đến mệt mỏi và giảm hoạt
động.
-
Có 7 triệu
chứng phổ biến khác:
+ Giảm tập trung chú ý
+ Giảm tự trọng và lòng tự tin
+ Những ý tưởng bị tội và không xứng đáng
+ Nhìn tương lai ảm đạm và bi quan
+ Có ý tưởng và hành vi tự sát
+ Rối loạn giấc ngủ
+ Ăn không ngon miệng.
-
Chú ý :
+ Thời gian tồn tại triệu chứng ít nhất là 2
tuần.
+ Giảm khí sắc không tương ứng với hoàn cảnh.
+ Hay lạm dụng rượu, ám ảnh sợ, lo âu và nghi
bệnh.
+ Khó ngủ, hay thức giấc về buổi sáng.
+ Ăn không ngon miệng, sụt cân trên 5% trong
1 tháng.
Mô tả triệu chứng lâm sàng:
Mô tả triệu chứng lâm sàng:
Giai đoạn trầm cảm nhẹ:
- Khí
sắc trầm, mất quan tâm, giảm thích thú, mệt mỏi nhiều, khó tiếp tục
công việc
hàng ngày và hoạt động xã hội.
- Tiêu
chuẩn xác định: có 2 trong số 3 triệu chứng
chủ yếu và cộng với 2
trong 7 triệu chứng phổ biến khác. Thời
gian tối thiểu phải 2 tuần
- Không
có hoặc có ít triệu chứng cơ thể mức độ nhẹ.
Giai đoạn trầm cảm vừa:
- Có 2 trong 3 triệu chứng chủ yếu cộng với 3 hoặc 4 trong 7 triệu chứng
phổ biến khác.
- Có 2-3 triệu chứng cơ thể mức độ vừa.
- Thời gian tối thiểu là 2 tuần và có nhiều khó khăn trong hoạt động xã hội,
nghề nghiệp và công việc gia đình.
Giai đoạn trầm cảm nặng:
- Buồn chán, chậm chạp nặng hoặc kích động trầm cảm. Mất tự tin hoặc cảm
thấy vô dụng hoặc có lỗi. Có thể có hành vi tự sát.
- Tiêu chuẩn xác định : có cả 3 trong 3 triệu chứng chủ yếu cộng với ít nhất 4 trong 7 triệu chứng phổ biến khác. Thời gian ít nhất là 2 tuần.
- Giai đoạn trầm cảm nặng có rối loạn tâm thần: đáp ứng các tiêu chuẩn trầm cảm nặng nêu trên, có các triệu chứng loạn thần như: hoang tưởng, ảo giác phù hợp
với cảm xúc. Có thể có sững sờ trầm cảm.